“Chúng ta từng chấp nhận sở hữu tư nhân với đất đai”

Những vấn đề còn băn khoăn trước khi Luật Đất đai được bấm nút

I. 7 nội dung đổi mới cơ bản của Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi)

Đây là một quy định quan trọng và phù hợp với thực tiễn, một mặt nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, mặt khác tạo điều kiện để mọi người dân và các thành phần kinh tế tham gia, khai thác và quản lý hiệu quả việc sử dụng đất, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Ngay cả ở giai đoạn hiện nay, nếu duy trì phổ biến sở hữu tư nhân đất đai cũng sẽ dẫn đến hiện trạng người có nhiều tiền thu gom đất đai và chỉ sử dụng đất vì mục đích cá nhân như làm trang trại để nghỉ ngơi, giải trí, cho thuê nhằm kiếm lời… Đây sẽ là nguyên nhân dẫn đến một bộ phận nông dân đói nghèo vì không có đất. Nếu quy định này có hiệu lực, hàng ngàn dự án trên cả nước bị buộc phải thu hồi đất và không được bồi hoàn, dù các chủ đầu tư gặp nhiều khó khăn khách quan không phải hoàn toàn do lỗi chủ quan của họ. Đất đai vốn dĩ là lĩnh vực phức tạp và trong điều kiện năng lực lập pháp của Quốc hội còn một số hạn chế như hiện nay, dường như không có nhiều giải pháp hơn là đẩy trách nhiệm lập pháp cho cơ quan chấp hành.

Sự không thống nhất này khiến nhiều người dân phàn nàn khá nhiều về cách làm việc của tòa. CôngThương - Khi nào sẽ thu hồi đất? Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, ông Nguyễn Văn Giàu – Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự án Luật đất đai (sửa đổi). Hạn chế văn bản pháp luật Trong việc tổ chức đầu thầu, đấu giá dự án phải tuân thủ theo quyết định, thông tư hướng dẫn nhưng trên thực tế các doanh nghiệp thường làm "tắt" Cụ thể, điều kiện để đấu giá quyền sử dụng đất theo quyết định 216/2005/QĐ-TTg là đã có quy hoạch sử dụng đất chi tiết hoặc kế hoạch sử dụng đất chi tiết, có quy hoạch xây dựng chi tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định hiện hành của pháp luật đất đai, xây dựng đã được bồi thường giải phóng mặt bằng, có phương án đấu giá được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sở hữu toàn dân mà tư nhân quyết định giá là không được”. Tại phiên họp thứ 17 của Ủy ban thường vụ Quốc hội đang diễn ra, Cơ quan Kiểm toán Nhà nước vừa có báo cáo về 8 cơ quan vi phạm trong sử dụng đất như lấn chiếm, cho thuê trái phép, sử dụng không đúng mục đích, để hoang hóa, trong đó Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan quản lý về đất đai nhưng cũng vi phạm. Thứ hai, là đối với các trường hợp thu hồi đất để kinh doanh, phục vụ cho lợi ích phát triển kinh tế, thì cần phải đạt được sự thỏa thuận.

II. San sẻ phúc lợi từ đất đai

Quang cảnh Hội nghị Ảnh: Hoàng Long Khắc phục những khiếm khuyết nảy sinh Khẳng định việc sửa đổi Luật Đất đai hiện hành là rất cần thiết, luật sư Lê Đức Tiết, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ Pháp luật cho rằng, nhân dân đi theo Đảng là vì Đảng làm cho người cày có ruộng. Để giải quyết vấn đề này, Dự thảo Luật đất đai sửa đổi đã đề ra một số chính sách như sau: Thứ nhất, thời hạn Nhà nước giao đất nông nghiệp cho cá nhân, hộ gia đình sử dụng được nâng lên mức 50 năm. Báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trong quý II năm 2013. Nửa tiền đề còn lại của nền kinh tế thị trường tách nhà nước ra khỏi hoạt động kinh doanh, ra khỏi chủ sở hữu đất đai toàn dân, cũng tương tự như họ, không được đưa vào hiến pháp, vẫn giữ nguyên mô hình cơ bản của nền kinh tế quản lý tập trung. Người sử dụng đất, đặc biệt là nông dân, vốn không quan tâm nhiều đến những ngôn từ hoa mỹ, những khái niệm chuyên ngành khó hiểu mà các nhà làm luật luận bàn. Tuy nhiên, tiền đề để có thể tái cơ cấu tốt hơn phải bắt nguồn từ đất đai.

Theo đó, dự kiến trong 2 tháng, từ ngày 1-2 đến 31-3-2013, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được tổ chức lấy ý kiến nhân dân cả nước. Theo đó, công tác quản lý đất đai đã có nhiều chuyển biến, tiến bộ nổi bật chính là kết quả thu hồi đất do vi phạm pháp luật. Kết quả giải quyết cho thấy số vụ khiếu nại đúng chiếm 19,8%, có đúng có sai chiếm 28% và sai chiếm 52,2%; số vụ tố cáo đúng chiếm 16,2%, có đúng có sai chiếm 29,6% và sai chiếm 54,2%. Còn đối với các trường hợp thu hồi đất sử dụng vào lợi ích quốc gia, công cộng, nên sử dụng phương thức trưng dụng có bồi thường thay cho phương thức thu hồi đất cho tương thích với quy định tại Hiến pháp 1992.Người có đất bị thu hồi được hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm, tổ chức lại sản xuất, đảm bảo đời sống” -ông Giàu nói. Riêng nội dung quy định quyền thu hồi đất, Luật Đất đai 2003 để chính quyền được quyền quyết định trong quá nhiều trường hợp, từ việc thu hồi phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng tới phát triển các dự án kinh tế, thương mại.

III. Tổng bí thư: Sửa Luật đất đai cần thận trọng

Những người theo quan điểm này không tin vào một tổ chức nhà nước hùng mạnh có luật pháp, tòa án, lực lượng vũ trang ủng hộ trong xử lý quan hệ đất đai, lại đi tin vào sức mạnh của một cộng đồng dựa trên niềm tin tinh thần. GS- TSKH Đặng Hùng Võ cho biết, việc xây dựng Luật Đất đai mới đã được Quốc hội quyết định trong Chương trình xây dựng pháp luật, Chính phủ đang tích cực chuẩn bị dự thảo Luật này. Trong lĩnh vực đất đai, hiện đang có trên 365. HCM cho rằng, chính sách hạn điền được ban hành rất lâu nên đã lạc hậu, xóa đi để phát triển kinh tế trang trại. Về vấn đề giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, báo cáo khuyến nghị đất của các nông, lâm trường quốc doanh đang giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân ở địa phương các ý kiến cho rằng cần chuyển về Nhà nước quản lí để Nhà nước giao đất trực tiếp cho các hộ gia đình và cá nhân. Gặp gỡ đầu tuần PGS.

Một số nước như Hàn Quốc, Brazil. Đây là bài học kinh nghiệm đối với người làm công tác quản lý nhà nước, đặc biệt là thực hiện chức năng tham mưu cho Chính phủ trong việc hoạch định chủ chương, chính sách pháp luật về đất đai cần phải tiếp tục bổ sung, hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu thực tiễn cũng như những phát sinh trong thực tiễn cuộc sống. Theo ông Hiển, trong số gần 7 triệu ý kiến, tập trung chủ yếu vào các vấn đề như: Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (gần 2 triệu ý kiến, tương đương 30%); giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất (hơn 1,4 triệu ý kiến); quyền của Nhà nước và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với đất đai (798. Trong tổng số hơn 300 đơn thư kiến nghị, khiếu nại tố cáo năm 2009, có tới 90% thuộc lĩnh vực tranh chấp đất đai. Về quyền của Nhà nước được ưu tiên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua tài sản gắn liền với đất, nhiều ý kiến cho rằng, quy định như thế là hợp lý để Nhà nước có thể chủ động tạo quỹ đất “sạch”, sử dụng vào các mục đích phát triển kinh tế, xã hội. Bởi, việc thu hồi được thực hiện bằng một quyết định hành chính và bị áp một giá đền bù rất xa với giá thị trường.