Rối bời dự Luật Đất đai

Xử lý người đứng đầu đơn vị có vi phạm đất đai

I. Cải thiện chính sách đất đai vùng đồng bào dân tộc và miền núi

Thời gian tới, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSD đất ở cho nhân dân, huyện tăng cường kiểm tra, giám sát công tác quản lý đất đai theo Luật; Đôn đốc việc triển khai thu hồi đất để thực hiện việc đấu giá, triển khai giao đất ở và đất đô thị theo kế hoạch đã được phê duyệt. Theo quy định của Luật Đất đai 2003, việc đền bù đất phải sát với giá thị trường nhưng đến nay chưa có một đơn vị tư vấn nào đăng ký và được cấp phép dịch vụ tư vấn xác định giá đất; chưa có văn bản cụ thể nào hướng dẫn quy trình, cách thức xác định giá đất sát giá thị trường là như thế nào. Để đảm bảo chất lượng tốt, trong quá trình xây dựng quy hoạch và kế hoạch về đất đai, các bên có liên quan phải được tham vấn rộng rãi và thực chất. Đây là vấn đề bức xúc lớn trong đời sống của người dân, khoảng trên 70% đơn thư khiếu nại, tố cáo có liên quan đến Luật Đất đai, là vấn đề nóng bỏng phức tạp hàng ngày, hàng giờ ở các địa phương, quá trình chuẩn bị cho quá trình sửa đổi này cũng lâu rồi, ông Học sốt ruột.

Mặc dù phải thực hiện các dự án thu hồi đất để phát triển kinh tế, nhưng rất cần đặt mục tiêu vì lợi ích quốc gia, cộng đồng lên trên chứ không phải thu hồi để phục vụ cho lợi ích nhóm hay cá nhân nào đó. Phải dựa trên một nền tảng lý luận kinh tế - chính trị học nhất quán, phù hợp với mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN; 2. Một số cấp ủy, chính quyền cơ sở thiếu trách nhiệm dẫn đến tình trạng lấn, chiếm đất nông nghiệp, làm nhà trái phép, chuyển nhượng bất hợp pháp đất đai; tình trạng khai thác trái phép tài nguyên (đất, cát, sỏi) diễn biến phức tạp. Đây là dự thảo luật quan trọng có tác động đến đông đảo người dân và sự phát triển của kinh tế, xã hội của đất nước. Còn ông Nguyễn Mạnh Tiến, Chủ tịch UBND xã Hương Sơn khẳng định: "Việc không có gì nặng nề, công việc đã cơ bản hoàn thiện". Vì thế, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi lần này thu hút được sự quan tâm của hầu hết người dân trong cả nước.

II. Kiểm kê đất đai vào ngày 1-1-2010

Vậy căn cứ vào tiêu chí nào của thị trường để nói rằng mảnh đất đó giá bao nhiêu? Nếu không làm rõ được việc này thì đừng hy vọng giải quyết được khiếu kiện khi thu hồi” – ĐB Tám kết luận. Cụ thể, nguồn lực đất đai mặc dù đã từng bước được phát huy, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng. Có tới 80% số chủ trang trại hiện nay lo lắng đất đai họ đang canh tác không được cấp sổ đỏ, làm hạn chế khả năng tiếp cận các nguồn vốn vay, góp vốn để sản xuất kinh doanh, hạn chế sự phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa. Quy hoạch, sử dụng phải hiệu quả ĐBQH Phạm Huy Hùng (đoàn Hà Nội, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Vietinbank) đề cập, ngay trong khái niệm về sở hữu đất đai, Luật khẳng định đất đai là sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện quyền sở hữu, điều này cũng phù hợp với quy định được ghi trong Hiến pháp. Căn cứ thẩm quyền và nội dung đơn khiếu nại, tố cáo của các công dân, UBND thành phố đã chỉ đạo phân loại và giao cho các cơ quan, đơn vị chức năng tiến hành kiểm tra, kết luận theo đúng qui định của Luật. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phải được công bố công khai trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Trong thời gian ấy, nếu giá đất ở khu vực nào có biến động mạnh thì cho phép điều chỉnh theo quy định tại điểm a, khoản 1, điều 56 của Luật Đất đai. Đồng quan điểm trên, ông Hugh Borrowman, đến từ nước Úc nhấn mạnh “để giảm thiểu các tranh chấp đất đai xảy ra trong quá trình thu hồi đất thì không gì quan trọng hơn là cần có một phương pháp định giá quyền sử dụng đất đai hợp lý nhằm hài hòa lợi ích giữa tất cả các chủ thể, nhà nước, nhà đầu tư, người sử dụng đất”. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên cho rằng, qua tổng kết cho thấy những yếu tố chưa hiệu quả, gây bức xúc, tiêu cực trong vấn đề đất đai thì lỗi bắt nguồn không phải từ chế định mà do chúng ta thể chế hóa pháp luật về chế định đất đai là sở hữu toàn dân chưa đầy đủ. Cơ chế xin - cho gắn với nguy cơ tham nhũng Các dự án BT ở Hà Nội hầu hết thực hiện theo cơ chế “xin-cho”, nhà đầu tư đề xuất và thành phố chấp thuận, ẩn chứa sự thiếu minh bạch? Nghiên cứu tham nhũng trong quản lý đất đai do Sứ quán Đan Mạch, Sứ quán Thụy Điển, Ngân hàng Thế giới tổ chức để phục vụ cho đối thoại về phòng chống tham nhũng trong quản lý đất đai giữa Chính phủ VN với các nước thuộc nhóm tài trợ cho VN đã chỉ ra tham nhũng lớn nhất trong quản lý đất đai hiện nay là do cơ chế giao đất trực tiếp cho nhà đầu tư đã được chỉ định.Chỉ nên trưng dụng, trưng mua Theo Ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội - đại biểu Trần Ngọc Vinh, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi cần xem xét lại một cách kỹ lưỡng cơ chế thu hồi đất. Luồng vốn FDI thực hiện bị giảm đáng kể vào năm 1998 là do khủng hoảng tài chính khu vực, sau đó luồng vốn FDI có tăng chậm.

III. Ủy ban thường vụ Quốc hội giám sát lĩnh vực đất đai: “Dọn sạch” những quy định đã lỗi thời

Chỉ thị nêu rõ, các bộ, ngành và địa phương phải hoàn thành việc rà soát kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai trong 2 năm (2010, 2011) và Bộ Tài nguyên & Môi trường chịu trách nhiệm tổng hợp kết quả kiểm tra xử lý báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/12/2011. Luật sư Hải cũng cho biết, khi đã coi đất đai là sở hữu tư nhân thì sẽ giải quyết được nhiều vướng mắc liên quan đến việc sử dụng đất hiện nay, trong đó có vấn đề mặt bằng kinh doanh cho các doanh nghiệp. Ngăn “liên minh trong bóng tối” Ngăn "lý trưởng, xã trưởng" tái xuất Để khắc phục tình trạng có quá nhiều người “đại diện chủ sở hữu” trong việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất. Báo cáo Tổng kết về thi hành Luật Đất đai sẽ trình Thủ tướng Chính phủ trong Quý 1 năm 2011; dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) sẽ trình Chính phủ trong tháng 12/2011 – kế hoạch được Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra hôm qua – 28/12 tại hội nghị tổng kết công tác năm 2010 và triển khai nhiệm vụ công tác năm 2011. Thực tế đã chứng minh quy định này mang tính hình thức, hành chính, không khả thi. Nếu cơ quan nhà nước áp dụng theo quy hoạch này thì sẽ dẫn đến khiếu nại của người dân theo quy hoạch kia.

Không một quốc gia nào có thể chuyển đổi nhanh chóng và dễ dàng từ hệ thống quản lý tập trung sang hệ thống phân quyền trong việc tiếp cận các tài sản dựa trên một bộ quy định nhất quán, công bằng các quyền sử dụng tài sản được phân bổ và bảo vệ theo các phương cách vô tư và phi chính trị. Công tác giải quyết tranh chấp đất đai kém hiệu quả, do chính sách chồng chéo, có hiện tượng đùn đẩy trong giải quyết. Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu. Những nơi mà đoàn tiến hành khảo sát đều có chung một yêu cầu là cần giải quyết thỏa đáng mối quan hệ giữa Nhà nước - đại diện chủ sở hữu về đất đai với người sử dụng đất. Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai Đào Trung Chính. Trong khi đó quyền chiếm hữu vẫn khẳng định về nhà nước thì tôi cho việc đó là không tương thích", ông Thụ phân tích.