Những vấn đề còn băn khoăn trước khi Luật Đất đai được bấm nút

San sẻ phúc lợi từ đất đai

I. Được khiếu nại hành chính quản lý đất đai

Suy xét thật sâu, rộng về đặc điểm vị trí địa lý và điều kiện lịch sử cụ thể của Việt Nam, đất đai không chỉ là một phạm trù kinh tế, mà còn thuộc phạm trù chính trị - xã hội, an ninh - quốc phòng; đất đai là nguồn lực đặc biệt cho sự phát triển đất nước… Dù ở đất liền hay hải đảo, đất đai ở đâu thuộc lãnh thổ Việt Nam, nếu là người Việt Nam thì đều phải có trách nhiệm giữ gìn bảo vệ và đều được hưởng lợi từ giá trị của đất đai dưới mọi hình thức. Các dữ liệu và thông tin về đất đai thường rất lớn (gồm cả hệ thống bảng biểu số liệu, báo cáo thuyết minh và bản đồ), nên việc công khai thông tin theo hình thức niêm yết chỉ có thể thực hiện đối với các dữ liệu và thông tin đang triển khai, không thể niêm yết hết các thông tin dữ liệu lưu trữ. Thứ hai là kết luận về tổng kết thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước. Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị cần phân loại sâu hơn về khiếu nại quyết định hành chính đúng và sai để giải quyết.

Đại biểu Thân Đức Nam (TP Đà Nẵng) thì đánh giá, sự bất cập của Luật Đất đai hiện hành là nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự khiếu kiện của người dân. Ngày 14/1, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã ký ban hành Chỉ thị số 04/CT-UBND về việc tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn TP (gồm đất nông nghiệp giao cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng và đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích do UBND các xã, phường, thị trấn quản lý, đất bãi bồi ven sông, đất chưa sử dụng). Sở hữu tư nhân đất đai trong điều kiện nước ta hiện nay có nguy cơ dẫn đến một số hệ lụy mà chúng ta không mong muốn. Cá nhân, tổ chức chỉ được giao quyền sử dụng, vì vậy khi cần thiết thì phải thu hồi, trưng mua chỉ phù hợp với tài sản là sở hữu của cá nhân hay tổ chức”, ông Huệ bày tỏ. Trong quá trình triển khai tổ chức lấy ý kiến nhân dân, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố thường xuyên báo cáo tình hình triển khai, các vướng mắc, khó khăn về Bộ Tài nguyên và Môi trường để báo cáo Chính phủ kịp thời chỉ đạo phù hợp với tình hình thực tế. Hồng Đà là xã thuần nông của huyện miền núi Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.

II. Triển khai thi hành Luật Đất đai 2013 trên địa bàn Hà Nội

Như vậy, chỉ cần cái “bắt tay” giữa cán bộ và doanh nghiệp, thì nhà cửa, ruộng đất của người dân sẽ trở thành đất dự án. Đại biểu tỉnh Thái Nguyên cũng cho rằng, đất đai cũng là lĩnh vực phát sinh nhiều tiêu cực, tham nhũng và tán thành việc đưa Luật Đất đai sửa đổi vào chương trình cho ý kiến tại Kỳ họp 5 và thông qua tại Kỳ họp 6. Nguồn tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay cơ quan này sẽ trình dự thảo Luật Đất đai sửa đổi để trình Chính phủ vào tháng 6 tới, trước khi dự thảo chính thức được trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 8. Hồ sơ địa giới hành chính bao gồm các tài liệu dạng giấy, dạng số thể hiện thông tin về việc thành lập, điều chỉnh đơn vị hành chính và các mốc địa giới, đường địa giới của đơn vị hành chính đó. Theo Cục Quản lý công sản - Bộ Tài chính. Tôi nghĩ là chỉ khoảng 1 năm là phù hợp, bởi 5 năm là khoảng thời gian quá dài.

HCM đã trao đổi với Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh (ảnh) về cách làm của Đà Nẵng trong thực hiện Luật Đất đai 2003 trên một số lĩnh vực có tính nhạy cảm cao. Với việc sửa Luật Đất đai đồng bộ với Hiến pháp sẽ thống nhất các quy định về đất đai, trong đó có đề cập cụ thể về cơ chế tài chính cho nhà đầu tư, quỹ đầu tư bất động sản, sẽ làm tăng niềm tin cho thị trường. Cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm công bố công khai mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình, chịu trách nhiệm chính về việc bảo vệ an toàn công trình; trường hợp hành lang bảo vệ an toàn công trình bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý. Xin ông cho biết sửa đổi Luật Đất đai lần này có những điểm gì mới về quy trình thu hồi, giao đất để khắc phục cơ chế xin- cho, chạy chọt dự án? Sửa đổi luật lần này, quy định ngoài dự án sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, phục vụ lợi ích công cộng và phát triển kinh tế lớn, còn lại thu hồi dựa trên cơ sở có quy hoạch, sẽ tạo quỹ đất sạch, sau đó cho bán đấu giá.Sáng 1/10, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và Môi trường tổ chức hội thảo Quy hoạch sử dụng đất đai và việc xây dựng chiến lược quản lý đất đai dài hạn tại Việt Nam. Theo đó, về công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, sau khi có Luật Đất đai 2003, UBND TP Đà Nẵng đã ban hành tổng cộng 28 văn bản quy phạm pháp luật, 8 văn bản chỉ đạo điều hành cụ thể về lĩnh vực đất đai, giúp công tác quản lý đất đai của TP đi vào nề nếp.

III. Mức thu từ đất đai cho ngân sách đã gấp 10 lần

Phải chăng vì nhóm lợi ích quá lớn? Người dân gắn với đất đai gần nhất, nên phải lắng nghe ý kiến của dân. Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) được trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 4 (cuối năm 2012) và theo kế hoạch sẽ được thông qua tại kỳ họp thứ 5. Riêng đối với đất lúa, phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước khi chấp nhận đầu tư. Đây là một trong những ý kiến của Bộ Tư pháp được Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp thu và chỉnh sửa theo hướng quy định vấn đề này trong Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Đất đồi núi chưa sử dụng vẫn còn 3,8 triệu ha, phần lớn người dân bỏ hoang hóa do đất dốc qua canh tác đã suy giảm chất lượng. Giá đất, thu hồi đất, quy hoạch… là những vấn đề "nóng" nhất hôm qua (19/11) khi Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai sửa đổi.

Nhà nước chỉ quyết định giá đất tối thiểu, tối đa, mức giá cụ thể do UBND các tỉnh quyết định theo nguyên tắc sát với thị trường và giữ ổn định trong kỳ. UBND tỉnh vẫn được giao nhiều quyền như vậy liệu có “vừa đá bóng, vừa thổi còi”?. Theo đại biểu Vinh phân tích do đất đai cũng là một tài sản, hàng hóa nên theo quy định của Hiến pháp không thể dùng biện pháp thu hồi mà chỉ sử dụng cơ chế trưng mua hoặc trưng dụng trong trường hợp thật sự cần thiết. Để đảm bảo cuộc sống ổn định của người dân sau khi bị thu hồi đất, Luật Đất đai sửa đổi bổ sung quy định về các khoản hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất như: hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm; hỗ trợ tái định cư và các khoản hỗ trợ khác. Điều này gây khó khăn trong vấn đề ổn định đời sống. Đây là mô hình đăng ký bất động sản hiện đại có sử dụng mã vạch, có phần mềm đăng ký đất đai kết hợp với đăng ký nhà.