Tư hữu đất đai: Nên hay không?

Khiếu kiện về đất đai: Chưa gỡ được “nút thắt”

I. Sửa đổi Luật Đất đai 2003: Nên đấu thầu thuế sử dụng đất

Để minh bạch trong quá trình thực thi pháp luật đất đai, ngoài việc thừa nhận chế độ đa sở hữu về đất đai, cần quy định rõ về quyền hạn quản lý của cơ quan nhà nước đến đâu và chỉ nên luật hóa thay vì để cho các cơ quan quản lý hành chính tự ban hành. Trước hết, rõ ràng là việc Nhà nước quyết định giá trị đất đai luôn gắn với cơ hội tham nhũng. Vấn đề ở chỗ đó không phải là tất cả pháp luật về đất đai (để điều chỉnh nó như là một loại tài nguyên, đối tượng sở hữu và tài sản của Bộ luật Dân sự) mà chủ yếu là các văn bản liên quan đến quản lý nhà nước hay quản lý hành chính về đất đai, tức về thực chất xoay quanh bảo vệ các quyền và lợi ích của nhà nước với tư cách là “người đại diện chủ sở hữu (toàn dân) về đất đai”. Nhưng đồng thời Đảng cũngxác định là hoạt động trong khuôn khổ của Hiến pháp, pháp luật.

Vì giá đất khi trưng mua quyền sử dụng đất cũng khác với giá bồi thường khi nhà nước thu hồi. Cụ thể như sau: 1- Quy hoạch sử dụng đất Đổi mới, nâng cao tính liên kết, đồng bộ giữa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với quy hoạch xây dựng, quy hoạch ngành, lĩnh vực khác có sử dụng đất theo hướng quy hoạch sử dụng đất phải tổng hợp, cân đối, phân bổ hợp lý, sử dụng hiệu quả đất đai cho các ngành, lĩnh vực, vùng lãnh thổ và đơn vị hành chính. Ông đề nghị quy định rõ thế nào là “công trình có tầm quan trọng cấp tỉnh của sở, ngành” theo hướng cụ thể hóa quy mô, khối lượng, diện tích đất sử dụng để thống nhất thực hiện trên phạm vi toàn quốc. Việc ban hành luật Biểu tình sớm, theo ông Nghĩa, còn tránh được việc kẻ xấu muốn lợi dụng xúi bẩy người dân có những hành vi phản cảm. Nay, dự thảo luật đất đai 2013 tiếp tục đề xuất nhà nước sẽ đền bù giá đất “phù hợp với giá thị trường”. Bên cạnh đó, các quy định về cơ chế Nhà nước thu hồi đất phải được đổi mới triệt để nhằm tránh gây thiệt hại, bức xúc cho những người bị thu hồi đất, loại bỏ được các nguy cơ tham nhũng và làm lành mạnh hóa quá trình đầu tư phát triển, không còn các dự án treo.

II. TPHCM lấy ý kiến về Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi

Theo Bộ Tài nguyên & Môi trường, Bộ sẽ tập trung tổng kết việc thi hành Luật Đất đai hiện hành cũng như tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa IX) về đổi mới chính sách, pháp luật đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Đúng như trước đó ông từng nói cuộc gặp gỡ này “giúp bà con hiểu Luật Đất đai”. Dự án luật sẽ tiếp tục được hoàn chỉnh và trình Thường vụ Quốc hội vào phiên họp tuần sau. Đã có ý kiến chính thức của Hội Nông dân VN đề nghị nên sửa luật để nâng thời hạn giao đất lên 50-70 năm. Chủ tịch nước cũng ký Lệnh công bố Pháp lệnh Sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 12/7/2013. Quy hoạch thiếu bền vữngTS.

Đồng thời cũng lưu ý, chữ học hỏi trực tiếp là đã được “dịu dàng hóa” chứ nhiều nước đi sau đã khảo cứu luật đất đai của nước ngoài và không ngần ngại "khiêng" thẳng luật của một số nước về, khi mà thấy rằng không thể "làm văn" tập thể nữa. Khi pháp luật đất đai không thừa nhận một thực tế đang diễn ra phổ biến và một yêu cầu bức bách của nền kinh tế để điều chỉnh thì không thể tìm kiếm một sự ổn định nào, dù là nhỏ. Theo ông Đoàn, việc Luật Đất đai xác định đất đai thuộc sở hữu toàn dân và việc lấy đất làm dự án phần lớn không qua mua bán là đặt đất đai ra ngoài nền kinh tế thị trường. Vụ cưỡng chế thu hồi đất tại Tiên LãngĐối với vụ này, Thủ tướng Chính phủ kết luận là làm sai luật đất đai.Bên cạnh đó, thị trường bất động sản, trong đó có quyền sử dụng đất, còn bộc lộ những yếu kém, không ổn định, phát triển thiếu lành mạnh, giao dịch “ngầm” khá phổ biến; tình trạng đầu cơ đất đai còn xảy ra, đẩy giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất tăng cao, tác động không nhỏ đến ổn định kinh tế vĩ mô; chưa đáp ứng được nhu cầu nhà ở, đất ở của các đối tượng chính sách xã hội, cán bộ công chức, người có thu nhập thấp. Cái vòng luẩn quẩn đó cứ bao quanh người nông dân.

III. Khai thông nhiều ách tắc về chính sách đất đai

Hơn nữa nếu chúng ta sửa đổi Luật Đất đai và có cơ chế đúng đắn thì họ cũng không lợi dụng được. Sau gần 7 năm có hiệu lực, Luật Đất đai 2003 đã bộc lộ không ít những bất cập trong quá trình thực hiện. Đáng lưu ý, Luật Đất đai sửa đổi có hai nhóm dự án trước đây được áp dụng cơ chế nhà nước thu hồi đất là dự án có vốn đầu tư lớn thuộc nhóm A và dự án có vốn FDI nay không được áp dụng nữa. Trong việc thu hồi đất, nếu chủ đầu tư và cấp chính quyền không tuân thủ theo các quy định của pháp luật thì sẽ dẫn đến tham nhũng và người dân bị thiệt thòi. Vấn đề quan tâm nhất của cử tri với Luật Đất đai (sửa đổi) lần này là phương thức xác định giá đất. Mở rộng đối tượng được thuê đất Báo cáo thẩm tra của Quốc hội cũng cho biết: đa số ý kiến tán thành quy định thu hẹp các đối tượng được giao đất không thu tiền sử dụng đất và mở rộng đối tượng được thuê đất.

Trích Công văn số 86/BXD-KTQH về việc hướng dẫn lấy ý kiến của cá nhân và cộng đồng dân cư về quy hoạch đô thị: "Luật không quy định tỷ lệ % ý kiến đồng ý để làm cơ sở quyết định phê duyệt. Trong nhiều trường hợp, các giao dịch đất đã đẩy họ ra khỏi mảnh đất của mình, buộc họ phải xa rời hoạt động sản xuất lương thực vốn là sinh kế lâu đời. Hiện nay, chính sách quản lý sử dụng đất đai ở nước ta vẫn còn tồn tại mâu thuẫn lớn, nhà ở thì thuộc quyền sở hữu tư nhân; nhưng đất ở lại thuộc quyền sở hữu nhà nước. Vì “thu hồi đất” chỉ nên quy định đối với trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai” - Ông Việt nói. Bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó có hiệu quả đối với biến đổi khí hậu và nước biển dâng, đảm bảo phát triển bền vững… Các đại biểu thông qua đa số phiếu tán thành Nghị quyết sử dụng đất 2020 và 2011-2015-Ảnh P. Đáng chú ý, nội dung liên quan việc thu hồi đất, bồi thường và tái định cư được nhiều người quan tâm đã được quy định: chuyển các trường hợp như dự án nhà tái định cư, nhà ở xã hội, dự án sử dụng vốn ODA sang trường hợp thu hồi đất để phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.